Waar komt die naam Manhat(t)an vandaan?
 Nieuw Amsterdam oftewel New York op het eiland Man
Manhatan is een indiaans woord. Daarover zijn de geleerden het eens. Maar hoe je het woord schrijft en wat het precies betekent weet niemand zeker.
Tegenwoordig heet het eiland Manhattan (met dubbel t). Het is nu het belangrijkste deel van de miljoenenstad New York.
Oude kaarten
Hoe heette het eiland nu echt? Als je oude kaarten en platen bekijkt die gemaakt zijn in de 17de eeuw (de tijd dat Manhatan speelt) dan word je niet veel wijzer. Een paar voorbeelden:
|
Manatthans
Manhatans
Man
|
|
Manhattans
Manatus
Manhates
|
In oude boeken kom je nóg meer schrijfwijzen tegen, zoals Manhatan, Mannahatas, Manatoes, Menatay, Manhatoes, Manahatta en Mannahatting.
Heuvelachtig eiland
De indianen hadden geen geschreven taal, dus we moeten ons behelpen met wat de Europeanen opschreven. Toen de eerste Europeanen vroegen hoe dat eiland heette, hebben de indianen misschien zoiets geantwoord als 'mana hatta'. In sommige indianen-talen betekende Man of mana eiland. En hatta of hatan betekende heuvel.
Dat klopte een beetje, want achter de moerassige rietvelden langs de rivieren zagen die Europeanen groene heuvels.
Maar in een ander dialect betekent Manahatta rotsachtig eiland. En in andere indianen-talen bestaat het woord Mannahatting, dat gebroken land betekent. En in weer een andere taal heette het eiland Mahataouh: de plaats om hout voor een pijl en boog te halen.
Wie het precies weet mag het zeggen...
Steeds anders
Omdat er in dit gebied veel indianenstammen woonden, die allemaal de naam anders uitspraken, werd het eiland dus steeds anders genoemd. Vandaar misschien al die verschillende schrijfwijzen.
Europeanen noemden het land soms ook naar het volk dat ze er aantroffen. Daar zou die s achter sommige spellingswijzen (Manhatans Mannahattas enz.) vandaan kunnen komen. Op dat eiland woonden de Manhatans.
Precies andersom ?
Sommige onderzoekers denken nu dat het precies andersom gebeurde. De indianen noemden de plaats waar ze vandaan kwamen en de Europeanen dachten dan dat de naam van hun stam was. Maar die stammen bestonden helemaal niet! Het was gewoon dezelfde stam, waarvan de leden op verschillende plaatsen woonden.
Wetenschappers weten niet wie er gelijk heeft. Het is misschien een verklaring voor het feit dat van sommige stammen nooit een spoor is gevonden.
Nog vaak één t
De dubbele t in de naam Manhattan, die tegenwoordig wordt gebruikt, verschijnt pas een tijdje nadat de Engelsen het eiland van de Nederlanders afpakten.
Eerst schreven de Engelsen de naam ook met één t, kijk maar hieronder. Dit staat in een officieel stuk uit 1674 (dat is het jaar waarin de Engelsen Manhatan definitief in handen kregen):
Ook in de eeuwen daarna - tot aan het einde van de negentiende eeuw - kom je nog vaak het woord Manhatan met één t tegen. Kijk maar eens naar deze voorbeelden (en gek genoeg komt het af en toe nog steeds voor).
Pas in de twintigste eeuw maakte de oude naam Manhatan definitief plaats voor het moderne Manhattan. Veel andere Nederlandse namen verdwenen in die periode voor altijd van de kaart.
Maar als je goed kijkt naar de namen van veel stadjes en dorpen rond New York, dan vind je die oude Nederlandse namen er soms in terug!
Meer weten?
 Wil je meer weten? Bestudeer zelf de bronnen (boeken en artikelen), die schrijver Rob Ruggenberg over dit onderwerp heeft gelezen.
|